عباس رافعی، کارگردان سینما در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه»، با بیان اینکه سینما باید جریان سازی فرهنگی داشته باشد، اظهار کرد: سینمای کشورمان در سالهای اخیر آنچنان که باید نتوانسته جریان سازی فرهنگی داشته باشد، بلکه بیشتر خود را به موضوعات اجتماعی محدود کرده است، البته این موضوع نیز جز الزامات سینما که من هم نسبت به آن علاقمندم و درباره آن فیلم ساختهام، اما میتوان به گونهای عمل کرده که فیلمهای مربوطه تاثیرگذاری لازم را در جامعه داشته باشند.
وی افزود: با توجه به توضیح فوق در فیلم اخیرم که «بهت» نام دارد، به موضوعی پرداختهام که هم میتوان آن را موضوعی اجتماعی نامید هم اینکه به نوعی در آن گرایشات دینی مشاهده میشود. این موضوع سقط جنین است که متاسفانه امروز جامعه ما به شدت درگیر آن است، درصورتیکه این کردار ناپسند جدا از اینکه رفتاری غیر انسانی و اخلاقی است در دین مبین اسلام نیز نکوهیده شده است.
رافعی ادامه داد: پیشتر ابراهیم حاتمی کیا نیز به این موضوع به شکلی دیگر پرداختی توجه کرده بود. در این فیلم نیز من به نوعی میخواهم به نکتهای اشاره کنم که شاید برخی خانواده به آن توجهی ندارند، آنهم اینکه هر آنچه که خدا میدهد، حتما در آن برکتی نهفته است، تنها کافیست که در این زمینه به ایمانمان باور داشته باشیم، همچنین در فیلم خود میخواستم به این نکته بپردازم که هر مادری بیش از هر چیزی در دنیا ارزش دارد، اما مهر مادری زمانی ارزشمند است که در تمامی مواقع محترم شمرده شود، نه اینکه به واسطه برخی مشکلات بخواهیم آن را فراموش کنیم.
کارگردان فیلم سینمایی «فصل فراموشی فریبا» با بیان اینکه ما در دین مبین اسلام الگوهای بسیار خوبی داریم که هر کدام از آنها میتواند در سینما تصویرگری مقام مادر مورد توجه قرار بگیرند، گفت: در صدر اسلام به ویژه در میان ائمه ما زنان بسیار بزرگی داریم که هر کدام از آنها میتواند قرنها الگوی تمام زنان دنیا باشند. زنانی چون حضرت فاطمه (س) یا حضرت زینب (س) که تاریخ بشر نظیر آنها را نخواهد دید.
وی ادامه داد: الگوهای ما تنها به صدر اسلام خلاصه نمیشود، بلکه میتوان نمود آن را در زمان حال نیز مشاهده کرد. مادران و همسران شهدا در این راستا بهترین الگوهایی هستند که میتوانند، مد نظر برنامهسازان قرار گیرند، تنها کافیست که با اطراف خودمان نگاه شود. در چنین شرایطی بیانصافی است که ما بخواهیم زنانی را در فیلمهایمان تصور کنیم که در آنها کمتر میتوان الگوهای اخلاقی و اسلامی را نشان داد.
رافعی ادامه داد: شاید این سوال در ذهن پیش بیاید که سینما موظف است تمام اقشار جامعه را نشان دهد. این نکته کاملاً درست است، اما این تصویرگری میتواند با عزت نفس همراه باشد، یعنی به گونهای عمل کنیم که در آن بتوان اعتبار را مشاهده کرد، نه اینکه تنها خفت دیده شود. با این توضیح من در فیلم سینمایی «بهت» خواستم به این امر بپردازم که مهم نیست از کدام طبقه باشیم، بلکه آنچه دارای ارزش است جایگاه و مقام مادر است.
این فیلمساز در پاسخ به این سوال که آیا یک فیلمساز مرد میتواند به خوبی تصویرگر احساس مادری باشد؟ تاکید کرد: اینکه تصور کنیم برای نشان دادن مقام مادر حتماً باید زن بود به نظرم اشتباه است، همانگونه که نمیتوان گفت برای نشان دادن مقام پدر حتما نمیبایست مرد بود. ما همه مادران و خواهران خود را پیرامون خود میبینیم و به آنها زندگی میکنیم، برای همین با احوالات آنها کاملاً آشنا هستیم، ولیکن اگر ظرایفی هم در این زمینه وجود داشته باشد میتوان با مشاورههایی که گرفته میشود آن را تامین کرد. برای درک بهتر فیلم «فصل فراموشی فریبا» را مثال میزنم که چند سال پیش آن را ساختم.
وی اضافه کرد: در این فیلم یک زن از طبقه ضعیف جامعه را نشان میدهم که با عزت نفس زندگی خود را میگذراند بدون اینکه بخواهد به برخی مسائل حاشیهای که پیرامونیش میگذرد توجه کنم. وقتی این فیلم را ساختم زنان بسیاری بابت آن از من تشکر کردند، چون میگفتند که اعتبار و ارزش یک زن مسلمان و ایرانی را به خوبی نشان داده است. برای همین باز هم تاکید میکنم، ممکن است هر کدام از ما مشکلات خاصی در زندگی داشته باشیم، اما این سختیها نباید بهانهای باشد تا ما به سمت خطا سوق پیدا کنیم.
رافعی در پایان درباره الگوی زنان مسلمان در سینما چنین گفت: وقتی از الگوی زن مسلمان در سینما حرف میزنم، منظور این نیست که چنین زنان تنها در قشر ضعیف جامعه وجود دارند، بلکه ما زنانی نیز داریم که با اتکاء به دانش خود توانستهاند موفق باشند و اتفاقاً در حوزه موضوعات اسلامی نیز بسیار متعهد عمل کردهاند، حتی در قشر مرفه نیز میتوان چنین موضوعات را دید، زیرا این تصور نادرست وجود دارد که تمامی افراد قشر مرفه افرادی بیاعتقاد است، نگاهی که درست نیست، و میشود در میان آن طبقه اجتماعی نیز ادمهای معتقد را مشاهده کرد. تنها کافیست که سینما توجه خود را دقیقتر کند.